Çekvalf, bulunduğu sistemlerde akışkanın tek yönlü ilerlemesini sağlayan devre elemanıdır. Yapısı gereği akışkanın dağılmadan tek doğrultu halinde ilerlemesini sağlayan çekvalf ayrıca akışkanın sızmasına karşın da desteklik sağlamaktadır. Herhangi bir sorun meydana gelmesiyle oluşabilecek durumlarda da kendisi otomatik bir şekilde kapanarak borudan geçen akışkanın hareketini önlemiş olur. Nitekim borulardan geçen ağır akışkanların, özellikle gazların, birikmesi gibi durumlar engellenmiş olmaktadır.
Alt Başlıklar
Çekvalf Tipleri Nelerdir?
Çekvalf çeşitlerinin geneli aynı amaç doğrultusunda hizmet vermektedir. Bulunduğu sisteme göre değişkenlik gösteren çek vana, akışkanın tek yönlü ilerlemesini ve sızmalara karşı destek olması amacı taşımaktadır. Biir akışkan madde olan su için çekvalfleri daha kolay ifade edebilmek adına 2 tip olarak ayrılmaktadır. Bunlar;
1) Toplu Çekvalfler :
Bir top mekanizması eşliğinde çalışmaktadır. Mekanizmada bulunan bu top, akışkanın hareketine göre yukarı aşağı şekilde hareket etmektedir. Nitekim gövde kısmında bulunan sit yüzeyine göre hazırlanan bu top, yüzeye tam oturduğunda akış durmuş olur. Bu sayede olumsuz durumlara karşı sistemdeki akışkanın hareketi engellenmiş olmaktadır.
2) Çalpara Çekvalfler :
Bir disk mekanizması eşliğinde çalışmaktadır. Mekanizmada bulunan bu diş, sistem içerisinde bulunan akışkanın tek yönlü hareket etmesine olanak sağlamaktadır. Ayrıca bir diğer önemli görevi de toplu çekvalfler gibi olumsuz durumlara karşı sistemdeki akışkanın hızını kesmesidir. Ortak olarak bu görev dışında yapı olarak farklılık göstermektedirler.
Görevlerine Göre Çekvalf Çeşitleri
Çekvalfler, bulunduğu sistemlere göre monte edilmek amacıyla farklı çeşitlerde yer almaktadır. Nitekim akışkanın hızlı bir şekilde geçtiği boru sistemlerinde, akışkanın geri dönmesi ve sızma gibi durumların yaşanmasının engellenmesi amaçlanmaktadır. Bu nedenle birçok çeşide ayrılmaktadır. Sektörde fazlaca kullanılan çeşitlerinden bazıları şu şekildedir;
Dip Klapesi :
Daha çok derin seviyelerde bulunan kuyu suyunun çekilmesi için kurulan sistemlerde yer almaktadır. Daha çok pirinç malzemeden elde edilen bu devre elemanı, emiş borusunun alt kısmında yer almaktadır.
Pik Çekvalf :
Evlerde bulunan kalorifer sistemlerinde yer almaktadır. Görev olarak kaloriferden geçen suyun, tüm kalorifer borularından tek doğrultuda akmasını sağlamaktadır.
Pik Çekvalf :
Endüstriyel alanda kullanılan pik çekvalf, yüksek dereceye sahip su ve buhar tesislerinde yer almaktadır. Sıcaklığa dayanıklı olması tercih sebepleri arasında yer almaktadır.
Pirinç Çekvalf :
Musluktan akan kullanma suyunun tek yönlü olarak istenilen yere akmasını sağlamaktadır.
Plaka Çekvalf :
Diğer çekvalflere nazaran sessiz çalışması ile ön plana çıkan plaka çekvalf, sıhhi amaçlı kullanılan akışkanların tek yönlü ilerlemesini sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Akışkan aktarımını içeren hemen her sıhhi cihazda yer almaktadır.
Çekvalfin Kullanıldığı Alanlar
Çekvalfler oldukça geniş bir kullanım yelpazesine sahiptir. Özellikle tercih edilmesi nedeni ile 3 önemli alan şunlardır;
- Endüstriyel Alan : Büyük boru hatlarından geçen sıvı ve gaz gibi akışkanların tek yönlü hareket etmesini sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Ayrıca boru içerisinden dışarıya doğru sızmaları engellemektedir. Oluşabilecek her türden olumsuz duruma karşı akışkanın hızını kesebilme özelliği de mevcuttur.
- Pompalar : Uzun bir fırlatma gücü oluşturmak amacıyla pompalarda kullanılmaktadır. Akışkanın hızlanarak ilerlediği sırada bir başka alana yönelmesi engellenerek tek yönlü hareket etmesini sağlamaktadır. Özellikle derin kuyulardan su çekilen mekanizmaların, çekici boruların alt kısmında yer almaktadır.
- Ev / Bahçe : Evlerde ve bahçelerde bulunan musluk borularının yapısında yer almaktadır. Banyo, bahçe sulaması gibi fazla suya ihtiyaç duyulan durumlarda suyun sürekli bir şekilde tek yönlü hareket etmesini sağlamaktadır.
Çekvalf Piyasa Fiyatları
Çekvalflerin bulunduğu sisteme göre çeşitlendiğinden bahsetmiştik. Genel olarak aynı amaca hizmet verseler de sistem üzerinde bulunma tipleri farklıdır. Bu açıdan sistemlerde bulunmasının önem arz ettiği çekvalf çeşitleri, genel olarak diğer çekvalflere göre daha fazla bir meblada ücreti bulunmaktadır. Ancak genel olarak incelediğimizde 100’lük bir çekvalfin ücreti ortalama 120 TL iken, 200’lük bir çekvalfin fiyatı 280 TL’ye kadar çıkmaktadır. Genel olarak her çeşidi de bu fiyatlandırmanın çevresinde değerler almaktadır. (Ağustos 2021)
Kaynaklar:
https://teknosef.com/cekvalf/
https://www.batusan.com/cekvalf-y-1.html
https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ek_valf
